تنگه رازیانه ایلام

تنگه رازیانه یکی از جاذبه های طبیعی و تماشایی ایلام است که با طبیعت زیبای خود گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند.
این تنگه درهٔ باریک و ژرفی است که در منطقه ای سرسبز واقع شده است. محل این تنگه در ۵۰ کیلومتری جاده ایلام-دره شهر است. ۷۵ هکتار از اراضی تنگه رازیانه در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به عنوان اثر طبیعی-ملی معرفی شد و در همان سال این اثر در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار گرفت. این ثبت آن را در طبقه دوم سازمان بین المللی IUCN قرار داده است. درون این دره ی ژرف و باریک که عرض بعضی نقاط آن به یک متر هم می رسد ، آبی کم عمق و کم عرضی جریان دارد که آرامش و روانی آن در مقابل دیواره های بلند به ارتفاع ۱۵ تا ۳۰ متر با شکل ها و برش های طبیعی ، تعامل اجزای طبیعت را به زیبایی نشان می دهد. آب داخل تنگه از سراب گرو سرچشمه گرفته و در فصل تابستان بسیار کم و در زمستان و بهار آبی جاری و مستمر است. اینجا ، آب و خاک ، در کنار هم نقشی بی بدیل را ایجاد کرده اند که انسان را به حیرت وا می دارد. در تنگ رازیانه آثار بسیاری از دوران های مختلف به چشم می خورد که به جذابیت آن می افزاید. این منطقه برای پژوهشگران علوم زمین شناسی و آب شناسی و زمین شناسی آب های زیرزمینی (هیدروژئولوژی) بسیار جالب و مفید است. از طرفی دیگر تنگ رازیانه می تواند یک زیستگاه مناسب برای پرندگان مهاجر و بومی و خزندگان منطقه باشد چرا که موقعیت طبیعی و شرایط ویژه ی اقلیمی و میکروکلیمای خاص آن تمام شرایط مورد نیاز را برای یک زیستگاه و پناهگاه طبیعی حیات وحش مهیا می سازد. (میکروکلیمای کوچک ترین واحد اقلیمی که تحت شرایط بافت ، رنگ ، شیب و جنس زمین است). در صورت برخورد درست و رسیدگی به شرایط این منطقه ، تنگ رازیانه از قابلیت های اکوتوریسم و گردشگری ویژه ای برخوردار است.
جنس دیواره های تنگ رازیانه ، آهک با ترکیبات کربنات کلسیم است. بلندی دیوارها و همچنین آبی که در میان تنگ روان است ، عبور و مرور داخل را مشکل می کند. بهتر است بر فراز آن قدم بزنید و تنگ رازیانه را از بالا تماشا کنید. اما اگر توان بدنی و لباس و کفش مناسب (تجهیزات سنگ نوردی) داشته باشید ، به دنیای درون تنگ رازیانه رفته و قدم در رود کم عرض و کم عمق بگذارید و از فضای بسیار دیدنی و جذاب آن لذت ببرید. هرچه جلوتر بروید ، تاریک و تاریک تر می شود و شاید کمی دچار دلهره و ترس شوید ، اما همه این ها بخشی از این سفر جذاب و دوست داشتنی است که همیشه از آن یاد خواهید کرد.
علت این پدیده ی زمین شناسی در ابتدا ، زمین لرزه و گسیختگی روی لایه ی ضخیم آهک (مربوط به دوره الیگومیوسن) بوده که سبب به وجود آمدن درز و شکاف شده. سپس عواملی دیگر چون فرسایش ، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش های پایینی و بالایی ، وضعیت توپوگرافی خاص و عواملی چون بارش و پوشش گیاهی متنوع ، همه باهم موجب شکل گیری تنگ رازیانه شده اند. از طرفی دیگر عملکرد آب های زیرزمین و فعالیت های هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی درز و شکاف ها را عمیق تر کرده و در طول سالیان دراز اثری بدیع و کم نظیر را در این خطه از سرزمینمان به وجود آورده است. بررسی های انجام شده بر رسوبات تحتانی – فوقانی تنگه ، نشان داده که رسوبات متعلق به دوران سوم و چهارم زمین شناسی (منوزوئیک_ آنتروپوزوئیک) می باشد. رازیانه گیاهی معطر ، با خواص دارویی بسیار است. رازیانه گل هایی زرد رنگ و خوشه ای دارد که به صورت وحشی و زراعی در ایران وجود دارد.
از آن جهت نام این تنگ را رازیانه گذاشتند که در پیرامون آن گیاه رازیانه بسیار دیده شده است. گونه های جانوری و گیاهی تنگ رازیانه روان بودن آب داخل تنگ و تنگی داخل آن موجب شده تا هیچ جانوری در داخل تنگ زندگی نکند.

بهترین فصل سفر
بهار: فصل بهار به خاطر هوای معتدل و طبیعت سرسبز منطقه بهترین زمان برای سفر به تنگ رازیانه است. همچنین در فصل بهار می توان چادرهای عشایر منطقه را نیز ببینید.
تابستان: در این فصل هوا گرم و آب داخل تنگه کم و کمی گل آلود است.
پاییز: پاییز هوا سرد شده و بارندگی های فصلی شروع می شود. به خاطر کوتاه شدن روز بازدید از تنگه باید در اوایل روز صورت بگیرد.
زمستان: در زمستان این منطقه پوشیده از برف می شود و بازدید از آن سخت است و باید با تجهیزات و ماشین مناسب به سمت این منطقه رفت.

دسترسی به تنگ رازیانه
تنگ رازیانه در ۵۷ کیلومتری شرق ایلام و در شهرستان به دره در دامنه ارتفاعات کبیرکوه (حد فاصل رشته کوه های کبیرکوه و سیوان کوه) در سه کیلومتری شرق روستای چنار باشی واقع شده است.
برای رسیدن به این اثر طبیعی و ملی باید به شهر ایلام و سپس به سمت شهرستان دره شهر بروید. پس از طی حدود ۴۵ کیلومتر و گذر از روستای چنار باشی به تنگ رازیانه می رسید.